Echinacea of zonnehoed is een geslacht van negen bloemenplanten, waarvan E. purpurea, E. angustifolia en E. pallida het meest worden gebruikt als geneeskrachtige kruiden. De planten komen van nature voor in Noord-Amerika. Meestal wordt met de benaming echinacea een preparaat bedoeld van de stam of bovengrondse delen van de zonnehoed (1, 2). Echinacea kan worden ingenomen via de mond als een tablet of capsule, als kruidensap of thee, of als een tinctuur (oplossing in alcohol). Producten die beschikbaar zijn als echinacea variëren in samenstelling afhankelijk van de soort, delen van de gebruikte plant en de extractiemethode die bij de productie wordt gebruikt (3). Analyse van een reeks echinacea-producten heeft aangetoond dat vele verkeerd waren geëtiketteerd, andere stoffen dan het kruid bevatten of eigenlijk geen echinacea bevatten (1).
Echinacea is een van de meest verkochte kruiden in de Verenigde Staten en in Europese landen. Echinacea wordt voornamelijk gepromoot voor de behandeling van infecties, zoals infecties van de bovenste luchtwegen. Systematische literatuurstudies over de werking van echinacea zijn echter weinig overtuigend (3-8).
Tot op heden zijn er geen goed opgezette studies die de toepassing van echinacea bij kanker(behandelingen) nagaan. Er zijn enkele kleine studies beschikbaar, maar die gebruiken een supplement met echinacea in combinatie met andere producten. Daardoor kunnen we geen conclusies trekken over de effecten van echinacea zelf (9).
Er is op dit moment geen bewijs om aan te geven dat echinacea kanker zou kunnen genezen.
Kleine, ongecontroleerde studies hebben de anti-kankereffecten van Echinacea purpurea-extracten in combinatie met chemotherapie onderzocht (10, 11). Alle studies betroffen combinatiebehandeling, zeer kleine aantallen patiënten en geen controlegroep. Bovendien zijn ze niet gerepliceerd. Daardoor kunnen er geen conclusies worden getrokken. Er bestaat geen bewijs van een effect op de overlevingstijd bij kanker.
Tot op heden zijn er geen goed opgezette studies die de toepassing van echinacea bij de behandeling van nevenwerkingen van kankerbehandelingen nagaan.
Er zijn tot op heden geen wetenschappelijke bewijzen over het nut van echinacea in het voorkomen van kanker.
Echinacea wordt algemeen erkend als veilig met een beperkt aantal nevenwerkingen. Mogelijke nevenwerkingen die beschreven werden zijn:
Ben je zwanger? Dan is er onvoldoende bewijs over de veiligheid van echinacea (13). In zeldzame gevallen kan Echinacea allergische reacties veroorzaken (12).
Krijg je chemotherapie? Dan moet je voorzichtig zijn met echinacea, omdat die theoretisch gezien de werking van medicatie kan doen verminderen (14-18). Dit moet nog bevestigd worden in grote, goed opgezette studies.
Echinacea remt de werking van cytochroom P450 en kan theoretisch gezien de werking van geneesmiddelen die door dit enzym worden gemetaboliseerd beïnvloeden, zoals paracetamol, amitryptiline, diazepam, oestradiol, ondansetron, propranolol, theophylline en warfarine. (15, 19, 20).
