Maretak (Viscum Album) is een semiparasitaire plant die groeit op bladdragende bomen en op naaldbomen in heel Europa, Azië en Noord-Afrika (1). Onbewerkte maretakbessen en -bladeren zijn giftig (toxisch), maar extracten van de maretak worden al sinds eeuwen voorgesteld als aanvulling op een kankerbehandeling. Het betreft altijd Europese maretak, geen Amerikaanse maretak, die uitsluitend als decoratie dienstdoet (1).
Huidige klinische studies gebruiken veelal commercieel verkrijgbare extracten van de plant, die meestal onderhuids worden toegediend. Dat maakt maretak eerder tot een geneesmiddel dan een voedingssupplement.
Over de toepassing van maretakextracten bij kanker(behandelingen) verschenen vele studies. Een 100-tal studies gingen het effect van maretakextracten na op vooral overleving en levenskwaliteit bij kanker. De meeste studies zijn echter laag van kwaliteit. Er zijn ook grote verschillen tussen studies, wat hun betrouwbaarheid minder maakt. Er zijn grote verschillen in:
Bovendien zijn de resultaten vaak niet eenduidig.
Verscheidene studies gingen het effect van maretakextracten na op overleving van kanker.
Er is op dit moment dus onvoldoende bewijs dat maretak zou helpen om kanker te genezen.
Een heel aantal studies ging na of maretakextracten een verzachtend effect kunnen hebben op de nevenwerkingen van kankerbehandeling als gevolg van bestralingen of chemotherapie.
Tot op heden zijn er geen goed opgezette studies over het voorkomen van kanker door maretakextracten.
Over het algemeen zijn maretakextracten veilig en hebben ze weinig bijwerkingen (1, 8, 16, 17).
Mogelijke bijwerkingen met maretakextracten zijn lokale reacties op de injecties, zoals:
Bij langdurig gebruik zou ook de T-celfunctie (T-cellen zijn een bepaalde soort witte bloedcellen) bij mensen met kanker dalen (18), maar de meerderheid van de reacties waren mild tot matig (19, 20).
Ben je zwanger? Gebruik dan geen voedingssupplementen met maretakextracten, omdat ze mogelijk de baarmoeder kunnen stimuleren tot weeën (21).
Er is weinig bekend over de interactie van maretak met kankerbehandelingen. In 2 onderzoeken waarin mensen met borstkanker 5 jaar lang werden opgevolgd, leek maretak de werkzaamheid van chemotherapie niet negatief te beïnvloeden (22).
Maretak remt het enzym CYP3A4 in vitro (in cellen in het lab), dus het zou theoretisch kunnen reageren met geneesmiddelen die door dat enzym worden omgezet. Dit effect treedt echter alleen op in zeer hoge doses en is onwaarschijnlijk bij gebruik in klinisch relevante concentraties (23-25).
