L-carnitine

L-carnitine

Wat is L-carnitine?

Carnitine is de algemene term voor verschillende chemische verbindingen, waaronder L-carnitine, acetyl-L-carnitine en propionyl-L-carnitine. Het is een stof die van nature voorkomt in ons lichaam (1). Het wordt gemaakt in de lever, nieren en hersenen uit de aminozuren lysine en methionine (2).

  • Het grootste deel van het carnitine in het lichaam bevindt zich in de skeletspieren, waar het cruciaal is voor de aanvoer van energie (2).
  • Het speelt ook een rol in de stressrespons, door ontstekingsprocessen en oxidatieve processen te beïnvloeden (2, 3).

Carnitine is van nature aanwezig in veel voedingsmiddelen, zoals vlees, vis en melkproducten (4). Daarnaast is het ook verkrijgbaar als voedingssupplement.

Gebruik van L-carnitine als voedingssupplement

L-carnitine wordt soms gebruikt als voedingssupplement, omdat het mogelijk ontstekingsremmende effecten zou hebben (3, 4). Het is beschikbaar in capsulevorm, tablet of poeder in dosissen van 250 mg tot 6g per dag. Het wordt ook wel eens gebruikt om de volgende aandoeningen te voorkomen of te behandelen:

  • de ziekte van Alzheimer,
  • hart- en vaatziekten,
  • diabetes,
  • vruchtbaarheidsproblemen (infertiliteit),
  • obesitas (4, 5).

In de context van kanker is L-carnitine voornamelijk onderzocht bij nevenwerkingen van kankerbehandelingen.

Wat zijn de toepassingen van L-carnitine bij kanker(behandeling)?

Er zijn een aantal gerandomiseerde gecontroleerde studies (RCT’s) en één systematische review (SR) die de toepassing van L-carnitine bij de behandeling van nevenwerkingen van kankerbehandelingen nagingen. De studies die opgenomen werden in die samenvattingen waren echter van lage kwaliteit. Er waren ook grote verschillen tussen de studies, wat hun wetenschappelijke waarde beperkt.

Behandeling van kanker

Tot op heden zijn er geen goed opgezette studies die de toepassing van L-carnitine bij de behandeling van kanker nagaan. Op dit moment is er dus geen bewijs dat L-carnitine zou helpen om kanker te genezen.

Behandeling van nevenwerkingen van kankerbehandelingen

Er zijn enkele studies die nagingen of L-carnitine een verzachtend effect zou kunnen hebben op nevenwerkingen van bestralingen of chemotherapie, zoals zenuwschade, vermoeidheid, seksuele problemen of vermagering.

  • Vier studies onderzochten of L-carnitine zenuwschade als gevolg van chemotherapie zou kunnen voorkomen. De resultaten zijn echter tegenstrijdig (6-9).
  • Een studie onderzocht of L-carnitine ook kon helpen om die zenuwschade te behandelen, maar de studie was van lage kwaliteit (10). Een beschermend effect is niet uit te sluiten, maar er is eerst meer onderzoek nodig.
  • Een systematisch literatuuroverzicht zag geen voordelen als je een voedingssupplement L-carnitine inneemt bij vermoeidheid tijdens een behandeling voor kanker (11).
  • Twee kleine studies onderzochten of L-carnitine-supplementen een beschermend effect hebben op de toxiciteit (giftigheid) van chemotherapie op het hart. Maar ook hier waren de resultaten tegenstrijdig en van lage kwaliteit (12, 13).
  • Een studie suggereert dat L-carnitine zou kunnen helpen om seksuele problemen zoals erectiestoornissen te voorkomen bij de behandeling van Een beschermend effect is niet uit te sluiten, maar er is eerst meer onderzoek nodig, want dit was een kleine studie van lage kwaliteit (14).
  • Een andere kleine studie suggereerde een verbetering van lichaamsgewicht bij de behandeling van pancreaskanker. Ook hier is eerst meer onderzoek van betere kwaliteit nodig voor we die effecten kunnen bevestigen (15).

De studies die opgenomen werden in deze samenvatting zijn allemaal kleine studies van lage kwaliteit.

Op dit moment is er onvoldoende bewijs om te stellen dat L-carnitine helpt bij de nevenwerkingen van kankerbehandelingen. Een beschermend effect is niet uit te sluiten, maar er is eerst meer onderzoek nodig. 

Voorkomen van kanker

Tot op heden zijn er geen goed opgezette studies die de toepassing van L-carnitine bij het voorkomen van kanker nagaan.

Is L-carnitine veilig?

Nevenwerkingen

L-carnitine wordt algemeen als veilig erkend.

Bijwerkingen zijn zeldzaam, maar eventueel kunnen misselijkheid, diarree en verlies van eetlust ontstaan (5).

Voedingssupplementen met L-carnitine worden ook als veilig erkend, met maximale dosissen tot 6 g per dag. Er is geen informatie of het veilig is bij zwangerschap en borstvoeding. Ben je zwanger of geef je borstvoeding? Dan is het aangeraden om voorzichtig te zijn.

Interacties met kankerbehandelingen

Tot op heden zijn er geen goed opgezette studies die de interactie van L-carnitinesupplementen met kankerbehandeling hebben onderzocht. Wees dus voorzichtig en meld gebruik zeker aan je arts.

Andere interacties

Theoretisch gezien zouden er mogelijke interacties kunnen zijn tussen voedingssupplementen met L-carnitine en bloedverdunnende middelen. L-carnitine zou de werking kunnen beïnvloeden (16). Wees voorzichtig bij het gebruik en meld combinatiegebruik zeker aan je arts.

Carnitine zou kunnen interageren met medicatie voor de schildklier (de medicatie minder goed doen werken) en met schildklierhormonen (17). Heb je schildklierproblemen of lage schildklierhormoonniveaus? Wees dan extra waakzaam bij het gebruik van L-carnitine en raadpleeg zeker je arts.

Geraadpleegde databanken:

Complementary and Alternative Medicine for Cancer (CAM Cancer), Noorwegen. www.cam-cancer.org. CAM Cancer is niet verantwoordelijk voor de vertaling van hun informatie.

Memorial Sloan-Kettering Cancer Center (MSKCC), Verenigde Staten. www.mskcc.org/cancer-care/diagnosis-treatment/symptom-management/integrative-medicine/herbs/search 

Referenties artikels

  1. Evans AM, Fornasini G. Pharmacokinetics of L-carnitine. Clin Pharmacokinet. 2003;42(11):941-67.
  2. Bremer J. Carnitine–metabolism and functions. Physiol Rev. 1983;63(4):1420-80.
  3. Famularo G, De Simone C, Trinchieri V, Mosca L. Carnitines and its congeners: a metabolic pathway to the regulation of immune response and inflammation. Ann N Y Acad Sci. 2004;1033:132-8.
  4. ODS OoDS, National Institutes of Health. Carnitine – Health Professional Fact Sheet (nih.gov), accessed September 2023. .
  5. Natural Medicine Comprehensive Database: L-carnitine https://naturalmedicines.therapeuticresearch.com/
  6. Hershman DL, Unger JM, Crew KD, Till C, Greenlee H, Minasian LM, et al. Two-Year Trends of Taxane-Induced Neuropathy in Women Enrolled in a Randomized Trial of Acetyl-L-carnitine (SWOG S0715). J Natl Cancer Inst. 2018;110(6):669-76.
  7. Hershman DL, Unger JM, Crew KD, Minasian LM, Awad D, Moinpour CM, et al. Randomized double-blind placebo-controlled trial of acetyl-L-carnitine for the prevention of taxane-induced neuropathy in women undergoing adjuvant breast cancer therapy. J Clin Oncol. 2013;31(20):2627-33.
  8. Mondal S, Choudhury K, Sharma S, Gupta A, Dutta S. Comparative study among glutamine, acetyl-L-carnitine, vitamin-E and methylcobalamine for treatment of paclitaxel-induced peripheral neuropathy. Clinical Cancer Investigation Journal. 2014;3(3):213-9.
  9. Campone M, Berton-Rigaud D, Joly-Lobbedez F, Baurain JF, Rolland F, Stenzl A, et al. A double-blind, randomized phase II study to evaluate the safety and efficacy of acetyl-L-carnitine in the prevention of sagopilone-induced peripheral neuropathy. Oncologist. 2013;18(11):1190-1.
  10. Sun Y, Shu Y, Liu B, Liu P, Wu C, Zheng R, et al. A prospective study to evaluate the efficacy and safety of oral acetyl-L-carnitine for the treatment of chemotherapy-induced peripheral neuropathy. Exp Ther Med. 2016;12(6):4017-24.
  11. Marx W, Teleni L, Opie RS, Kelly J, Marshall S, Itsiopoulos C, et al. Efficacy and Effectiveness of Carnitine Supplementation for Cancer-Related Fatigue: A Systematic Literature Review and Meta-Analysis. Nutrients. 2017;9(11).
  12. Waldner R, Laschan C, Lohninger A, Gessner M, Tüchler H, Huemer M, et al. Effects of doxorubicin-containing chemotherapy and a combination with L-carnitine on oxidative metabolism in patients with non-Hodgkin lymphoma. J Cancer Res Clin Oncol. 2006;132(2):121-8.
  13. Lissoni P, Galli MA, Tancini G, Barni S. Prevention by L-carnitine of Interleukin-2-Related Cardiac Toxicity during Cancer Immunotherapy. Tumori Journal. 1993;79(3):202-4.
  14. Cavallini G, Modenini F, Vitali G, Koverech A. Acetyl-L-carnitine plus propionyl-L-carnitine improve efficacy of sildenafil in treatment of erectile dysfunction after bilateral nerve-sparing radical retropubic prostatectomy. Urology. 2005;66(5):1080-5.
  15. Kraft M, Kraft K, Gärtner S, Mayerle J, Simon P, Weber E, et al. L-carnitine-supplementation in advanced pancreatic cancer (CARPAN)–a randomized multicentre trial. Nutr J. 2012;11:52.
  16. Hakeshzadeh F, Tabibi H, Ahmadinejad M, Malakoutian T, Hedayati M. Effects of L-carnitine supplement on plasma coagulation and anticoagulation factors in hemodialysis patients. Ren Fail. 2010;32(9):1109-14.
  17. Benvenga S. Effects of L-carnitine on thyroid hormone metabolism and on physical exercise tolerance. Horm Metab Res. 2005;37(9):566-71.

Ben je niet op de goede plaats?