Vitamine E

Over de toepassing van vitamine E bij kanker(behandelingen) verschenen een aantal onderzoeken. De meeste onderzoeken zijn klein van omvang en er zijn grote verschillen tussen studies. Er zijn verschillen in:

• • dosering
  • de opvolgtijd van de studie en de gemeten uitkomsten.

Bovendien zijn de resultaten vaak niet eenduidig en is de kwaliteit van de studies vaak laag.

Behandeling van kanker

• • Er zijn aanwijzingen uit dierenstudies dat vitamine E de tumorgroei bij borstkanker zou kunnen vertragen. Voor we hier conclusies uit kunnen trekken, moet dit verder onderzocht worden bij patiënten. Er moet ook meer informatie beschikbaar zijn over de dosis en het stadium van de kanker (14).
  • Een recente studie bij patiënten zag geen relevante effecten van Vitamine E op de overleving van borstkanker (15). Ook bij andere kankers, zoals niet-spierinvasief blaascarcinoom, zijn de resultaten tegenstrijdig (16).

Er is op dit moment onvoldoende bewijs om aan te geven dat Vitamine E kanker zou genezen.

Behandeling van nevenwerkingen van kankerbehandelingen

Het is onduidelijk of vitamine E een verzachtend effect heeft op nevenwerkingen van kankerbehandelingen als gevolg van bestralingen of chemotherapie. Dat komt door de grote verschillen tussen studies en de lage kwaliteit van de huidige studies.

• • Verschillende studies onderzochten het effect van Vitamine E bij ontsteking van het mondslijmvlies als gevolg van bestraling of chemotherapie.
    • • De resultaten van die studies zijn tegenstrijdig (17).
      • Een beschermend effect is niet uit te sluiten, maar er is meer onderzoek nodig.
  • Eén recente kleine studie onderzocht of Vitamine E onder de vorm van zalf huidontsteking als gevolg van bestraling bij borstkanker zou kunnen verzachten.
    • • De studie zag geen betekenisvolle effecten (18).
      • Dit moet nog verder bevestigd worden door grote, goed opgezette studies.
  • Er is ook meermaals onderzocht of vitamine E een verbetering geeft van perifere zenuwaandoening (neuropathie) veroorzaakt door chemotherapie.
    • • Ook bij die studies is er geen eenduidig resultaat (17).
      • Er is een mogelijk effect, maar meer onderzoek is nodig.

Op dit moment is er dus onvoldoende bewijs dat vitamine E helpt bij de nevenwerkingen van kankerbehandelingen.

Kanker voorkomen

Wetenschappelijk onderzoek over het voorkomen van kanker met vitamine E-inname via de voeding of vitamine E-supplementen is weinig overtuigend. Daarenboven zou te veel Vitamine E het algemeen sterfterisico verhogen (13, 19-29, 35). Verder onderzoek moet aantonen wat de klinische waarde daarvan is.

Nevenwerkingen

Vitamine E wordt algemeen erkend als veilig op korte termijn. Een inname hoger dan de dagelijks aanbevolen hoeveelheid kan bijwerkingen veroorzaken, zoals:

• • moeheid
  • duizeligheid
  • hoofdpijn
  • zichtproblemen
  • uitslag
  • in zeldzame gevallen problemen met:
    • • bloedstolling
      • tromboflebitis
      • beroerte (11, 24, 30-32)

Je respecteert dus best de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) van ongeveer 11 mg voor vrouwen en 13 mg voor mannen. Die hoeveelheid kan je halen uit een gezond voedingspatroon. Een absoluut maximum in toelaatbare inname is 150 mg per dag (2). Langetermijnstudies zetten aan tot voorzichtigheid: vitamine E zou de algemene sterfte kunnen verhogen (35).

Interacties met kankerbehandelingen

Omwille van de antioxidatieve werking zou vitamine E het effect van behandelingen met een oxiderende werking kunnen verminderen. Voorbeelden van zulke behandelingen zijn radiotherapie, cyclofosfamiden, dacarbazine, platinumanalogen, anthracyclines en antitumorale antibiotica bleomycine en mitomycine. Vanuit de theorie is het echter nog een stap naar de echte wereld. Er is op dit moment geen bewijs dat dit klinisch relevant is (33).

Andere interacties

Wanneer de dagelijks aanbevolen hoeveelheid van vitamine E gerespecteerd wordt, zijn er geen andere interacties beschreven.

Hogere dosissen vitamine E zouden kunnen interfereren met bepaalde geneesmiddelen.

• • In combinatie met anti-stollende geneesmiddelen, bijvoorbeeld, zou vitamine E bloedingen kunnen veroorzaken (34).
  • Wees dus voorzichtig bij het gebruik en meld combinatiegebruik zeker aan je arts.

Geraadpleegde databanken:

1. Complementary and Alternative Medicine for Cancer (CAM Cancer), Noorwegen. www.cam-cancer.org. CAM Cancer is niet verantwoordelijk voor de vertaling van hun informatie.
2. Memorial Sloan-Kettering Cancer Center (MSKCC), Verenigde Staten. www.mskcc.org/cancer-care/diagnosis-treatment/symptom-management/integrative-medicine/herbs/search 

1. Packer L, Weber SU, Rimbach G. Molecular aspects of alpha-tocotrienol antioxidant action and cell signalling. J Nutr. 2001;131(2):369s-73s.
2. Hoge Gezondheidsraad B. Voedingsaanbevelingen voor België. 9285 Hn, editor. Brussel2016.
3. Foley DJ, White LR. Dietary intake of antioxidants and risk of Alzheimer disease: food for thought. Jama. 2002;287(24):3261-3.
4. Engelhart MJ, Geerlings MI, Ruitenberg A, van Swieten JC, Hofman A, Witteman JC, et al. Dietary intake of antioxidants and risk of Alzheimer disease. Jama. 2002;287(24):3223-9.
5. Morris MC, Evans DA, Bienias JL, Tangney CC, Bennett DA, Aggarwal N, et al. Dietary intake of antioxidant nutrients and the risk of incident Alzheimer disease in a biracial community study. Jama. 2002;287(24):3230-7.
6. Sano M, Aisen PS, Andrews HF, Tsai WY, Lai F, Dalton AJ. Vitamin E in aging persons with Down syndrome: A randomized, placebo-controlled clinical trial. Neurology. 2016;86(22):2071-6.
7. Kryscio RJ, Abner EL, Caban-Holt A, Lovell M, Goodman P, Darke AK, et al. Association of Antioxidant Supplement Use and Dementia in the Prevention of Alzheimer’s Disease by Vitamin E and Selenium Trial (PREADViSE). JAMA Neurol. 2017;74(5):567-73.
8. Galasko DR, Peskind E, Clark CM, Quinn JF, Ringman JM, Jicha GA, et al. Antioxidants for Alzheimer disease: a randomized clinical trial with cerebrospinal fluid biomarker measures. Arch Neurol. 2012;69(7):836-41.
9. Graat JM, Schouten EG, Kok FJ. Effect of daily vitamin E and multivitamin-mineral supplementation on acute respiratory tract infections in elderly persons: a randomized controlled trial. Jama. 2002;288(6):715-21.
10. Vivekananthan DP, Penn MS, Sapp SK, Hsu A, Topol EJ. Use of antioxidant vitamins for the prevention of cardiovascular disease: meta-analysis of randomised trials. The Lancet. 2003;361(9374):2017-23.
11. Sesso HD, Buring JE, Christen WG, Kurth T, Belanger C, MacFadyen J, et al. Vitamins E and C in the prevention of cardiovascular disease in men: the Physicians’ Health Study II randomized controlled trial. Jama. 2008;300(18):2123-33.
12. Chae CU, Albert CM, Moorthy MV, Lee IM, Buring JE. Vitamin E supplementation and the risk of heart failure in women. Circ Heart Fail. 2012;5(2):176-82.
13. Zhang T, Yi X, Li J, Zheng X, Xu H, Liao D, et al. Vitamin E intake and multiple health outcomes: an umbrella review. Front Public Health. 2023;11:1035674.
14. de Sousa Coelho M, Pereira IC, de Oliveira KGF, Oliveira IKF, Dos Santos Rizzo M, de Oliveira VA, et al. Chemopreventive and anti-tumor potential of vitamin E in preclinical breast cancer studies: A systematic review. Clin Nutr ESPEN. 2023;53:60-73.
15. Mohseni S, Tabatabaei-Malazy O, Ejtahed HS, Qorbani M, Azadbakht L, Khashayar P, et al. Effect of vitamins C and E on cancer survival; a systematic review. Daru. 2022;30(2):427-41.
16. Bryan RT, Pirrie SJ, Abbotts B, Maycock S, During V, Lewis C, et al. Selenium and Vitamin E for Prevention of Non-Muscle-Invasive Bladder Cancer Recurrence and Progression: A Randomized Clinical Trial. JAMA Netw Open. 2023;6(10):e2337494.
17. Retzlaff D, Dörfler J, Kutschan S, Freuding M, Büntzel J, Hübner J. The Vitamin E Isoform α-Tocopherol is Not Effective as a Complementary Treatment in Cancer Treatment: A Systematic Review. Nutr Cancer. 2022;74(7):2313-36.
18. Queiroz Schmidt FM, Serna González CV, Mattar RC, Lopes LB, Santos MF, Santos V. Topical application of a cream containing nanoparticles with vitamin E for radiodermatitis prevention in women with breast cancer: A randomized, triple-blind, controlled pilot trial. Eur J Oncol Nurs. 2022;61:102230.
19. Heinonen OP, Albanes D, Virtamo J, Taylor PR, Huttunen JK, Hartman AM, et al. Prostate cancer and supplementation with alpha-tocopherol and beta-carotene: incidence and mortality in a controlled trial. J Natl Cancer Inst. 1998;90(6):440-6.
20. Lin J, Cook NR, Albert C, Zaharris E, Gaziano JM, Van Denburgh M, et al. Vitamins C and E and beta carotene supplementation and cancer risk: a randomized controlled trial. J Natl Cancer Inst. 2009;101(1):14-23.
21. Zhang W, Shu XO, Li H, Yang G, Cai H, Ji BT, et al. Vitamin intake and liver cancer risk: a report from two cohort studies in China. J Natl Cancer Inst. 2012;104(15):1173-81.
22. Lance P, Alberts DS, Thompson PA, Fales L, Wang F, San Jose J, et al. Colorectal Adenomas in Participants of the SELECT Randomized Trial of Selenium and Vitamin E for Prostate Cancer Prevention. Cancer Prev Res (Phila). 2017;10(1):45-54.
23. Lippman SM, Klein EA, Goodman PJ, Lucia MS, Thompson IM, Ford LG, et al. Effect of selenium and vitamin E on risk of prostate cancer and other cancers: the Selenium and Vitamin E Cancer Prevention Trial (SELECT). Jama. 2009;301(1):39-51.
24. Mahabir S, Schendel K, Dong YQ, Barrera SL, Spitz MR, Forman MR. Dietary alpha-, beta-, gamma- and delta-tocopherols in lung cancer risk. Int J Cancer. 2008;123(5):1173-80.
25. Bjelakovic G, Nikolova D, Simonetti RG, Gluud C. Antioxidant supplements for prevention of gastrointestinal cancers: a systematic review and meta-analysis. Lancet. 2004;364(9441):1219-28.
26. Slatore CG, Littman AJ, Au DH, Satia JA, White E. Long-term use of supplemental multivitamins, vitamin C, vitamin E, and folate does not reduce the risk of lung cancer. Am J Respir Crit Care Med. 2008;177(5):524-30.
27. Wu QJ, Xiang YB, Yang G, Li HL, Lan Q, Gao YT, et al. Vitamin E intake and the lung cancer risk among female nonsmokers: a report from the Shanghai Women’s Health Study. Int J Cancer. 2015;136(3):610-7.
28. de Oliveira VA, Oliveira IKF, Pereira IC, Mendes LKF, Carneiro da Silva FC, Torres-Leal FL, et al. Consumption and supplementation of vitamin E in breast cancer risk, treatment, and outcomes: A systematic review with meta-analysis. Clin Nutr ESPEN. 2023;54:215-26.
29. Loh WQ, Youn J, Seow WJ. Vitamin E Intake and Risk of Prostate Cancer: A Meta-Analysis. Nutrients. 2022;15(1).
30. Waters DD, Alderman EL, Hsia J, Howard BV, Cobb FR, Rogers WJ, et al. Effects of hormone replacement therapy and antioxidant vitamin supplements on coronary atherosclerosis in postmenopausal women: a randomized controlled trial. Jama. 2002;288(19):2432-40.
31. Bjelakovic G, Nikolova D, Gluud L, Simonetti R, Gluud C. Mortality in Randomized Trials of Antioxidant Supplements for Primary and Secondary Prevention. Jama. 2007;297:842-57.
32. Miller ER, 3rd, Pastor-Barriuso R, Dalal D, Riemersma RA, Appel LJ, Guallar E. Meta-analysis: high-dosage vitamin E supplementation may increase all-cause mortality. Ann Intern Med. 2005;142(1):37-46.
33. Barnhart AS, Anthony AL, Conaway KR, Sibbitt BG, Delaney E, Haluschak J, et al. Safety and efficacy of Vitamin C, Vitamin E, and selenium supplementation in the oncology setting: A systematic review. J Oncol Pharm Pract. 2023:10781552231182362.
34. Pastori D, Carnevale R, Cangemi R, Saliola M, Nocella C, Bartimoccia S, et al. Vitamin E serum levels and bleeding risk in patients receiving oral anticoagulant therapy: a retrospective cohort study. J Am Heart Assoc. 2013;2(6):e000364.
35. Bjelakovic G, Nikolova D, Gluud LL, Simonetti RG, Gluud C. Antioxidant supplements for prevention of mortality in healthy participants and patients with various diseases. Cochrane Database Syst Rev. 2012 Mar 14;2012(3):CD007176. doi: 10.1002/14651858.CD007176.pub2. PMID: 22419320; PMCID: PMC8407395.