Vitamine B6 en B12

Over de toepassing van vitamine B6 en B12 bij kanker(behandelingen) verschenen vooral studies over het verband tussen vitamine B6 en B12 en het risico op bepaalde kankers.

Behandeling van kanker

Tot op heden zijn er geen goed opgezette studies die de toepassing van vitamine B6 en B12 bij de behandeling van kanker nagaan. Een recent systematisch literatuuronderzoek kon geen beschermend effect aantonen van vitamine B6 op tumorgroei (11).

Behandeling van nevenwerkingen van kankerbehandelingen

Een aantal studies onderzochten of inname van vitamine B6 of B12 een verzachtend effect zou kunnen hebben op nevenwerkingen van kankerbehandelingen (als gevolg van bestralingen of chemotherapie), omwille van hun mogelijk positieve werking op het immuunsysteem. De resultaten zijn echter onduidelijk.

• • Enkele studies onderzochten of inname van een vitamine B6-supplement kan helpen bij de preventie en behandeling van het ‘hand-voetsyndroom’.
    • • Het ‘hand-voetsyndroom’ is een nevenwerking van chemotherapie.
      • Het wordt gekenmerkt door:
        • • roodheid
          • gevoeligheid
          • vervellen van handen en voeten
      • De wetenschappelijke literatuur hierover is tegenstrijdig (11-19).
        • • Recente systematische literatuuronderzoeken konden geen beschermend effect aantonen van vitamine B6 op het ‘hand-voetsyndroom’ (11, 20) of op de levenskwaliteit van patiënten.
      • Eén kleine studie suggereert dat vitamine B12-supplementen zouden kunnen helpen om pijn te verminderen en de levenskwaliteit te verbeteren bij mensen met musculoskeletale symptomen bij borstkanker (21). Deze studie van 5 jaar geleden werd echter niet bevestigd in een studie die vitamine B12 vergelijkt met placebo.
      • Twee andere kleine studies suggereren dat vitamine B12-supplementen pijn en neurologische symptomen zouden kunnen verminderen bij perifere zenuwaandoening (perifere neuropathie) ten gevolge van chemotherapie (11, 20).

Een beschermend effect van vitamine B-12 is niet uit te sluiten, maar er is veel meer onderzoek nodig met grote, goed opgezette studies voor we dit kunnen bevestigen. Op dit moment is er onvoldoende bewijs dat vitamine B6 en B12 zouden helpen bij de nevenwerkingen van kankerbehandelingen.

Kanker voorkomen

Enkele systematische literatuuroverzichten suggereren dat er een verband bestaat tussen inname van vitamine B6 via de voeding en een lager risico op bepaalde kankers, zoals darm- (22, 23) of alvleesklierkanker (20, 24).

• • De effecten van vitamine B6 op het risico op maagkanker zijn tegenstrijdig (25).
  • Andere studies suggereren dat vitamine B6 uit de voeding het risico op allerlei kankers kan verminderen (26). Veel andere voedingsstoffen, die samen aanwezig zijn met vitamine B6, kunnen daarbij echter ook een invloed hebben; vitamine B6-supplementen zijn niet geassocieerd met dezelfde positieve effecten op het kankerrisico.

Sommige studies zagen ook een verhoogd risico op bepaalde kankers (longkanker, leverkanker) door vitamine B6-supplementen (20).

• • Al deze studies keken echter enkel naar het verband tussen B-vitamines en kanker, zonder een oorzakelijk verband te kunnen aantonen. Vele andere factoren zoals gezonde voeding in het algemeen, gezondere leefgewoonten … kunnen die effecten verklaren.
  • Voor we dit kunnen bevestigen, is er meer onderzoek nodig met grote, goed opgezette studies.

Effets secondaires

La consommation de vitamines B6 et B12 par l’alimentation est généralement considérée comme sans danger.

Cependant, des apports élevés de vitamine B6 par le biais de compléments alimentaires peuvent entraîner des effets toxiques, y compris des réactions cutanées allergiques et des troubles de la mémoire.

À des doses extrêmement élevées (plus de 2g/jour), des troubles nerveux sensoriels et moteurs (neuropathies) peuvent survenir, comme la perte de réflexes. Dans certains cas, ces troubles peuvent être irréversibles (27).

Vous êtes enceinte ou souhaitez le devenir ? Il est conseillé d’éviter les fortes doses de vitamine B6 (28).

Le maximum absolu tolérable pour l’apport en vitamine B6 est de 25 mg par jour (2).

Puisqu’aucune toxicité n’a été démontrée suite à la consommation à long terme de très fortes doses de vitamine B12, aucune limite maximale admissible quotidienne pour la vitamine B12 n’a été établie.

Une quantité suffisante de vitamines B6 et B12 peut être obtenue à partir d’un régime alimentaire sain.

• • Pour la vitamine B6, une consommation de 2 mg par jour pour les femmes et de 3 mg par jour pour les hommes (adultes) est conseillée.
  • Pour la vitamine B12, l’apport recommandé est de 4 µg par jour tant pour les femmes que pour les hommes.

Interactions avec les traitements contre le cancer

Jusqu’à présent, aucune étude n’a été menée pour examiner les interactions entre les vitamines B6 ou B12 et les traitements contre le cancer.

Autres interactions

• • Quelques études suggèrent des interactions possibles des vitamines B avec divers médicaments. La vitamine B6 pourrait influencer l’efficacité de certains médicaments utilisés pour la dépression, les problèmes cardiaques et la maladie de Parkinson. Elle pourrait également interagir avec certains
    • Vous prenez ces médicaments ? Consultez toujours votre médecin avant de prendre des compléments de vitamine B6.
  • La consommation de doses élevées d’acide folique (vitamine B9) peut masquer les symptômes (comme l’anémie) associés à une carence en vitamine B12 et conduire à une progression vers des dommages neurologiques irréversibles (29).

Bases de données consultées :

1. Complementary and Alternative Medicine for Cancer (CAM Cancer), Noorwegen. www.cam-cancer.org. CAM Cancer is niet verantwoordelijk voor de vertaling van hun informatie.
2. Memorial Sloan-Kettering Cancer Center (MSKCC), Verenigde Staten. www.mskcc.org/cancer-care/diagnosis-treatment/symptom-management/integrative-medicine/herbs/search 

1. di Salvo ML, Contestabile R, Safo MK. Vitamin B(6) salvage enzymes: mechanism, structure and regulation. Biochim Biophys Acta. 2011;1814(11):1597-608.
2. Hoge Gezondheidsraad B. Voedingsaanbevelingen voor België. 9285 Hn, editor. Brussel2016.
3. Gröber U, Kisters K, Schmidt J. Neuroenhancement with vitamin B12-underestimated neurological significance. Nutrients. 2013;5(12):5031-45.
4. Hannibal L, DiBello PM, Jacobsen DW. Proteomics of vitamin B12 processing. Clin Chem Lab Med. 2013;51(3):477-88.
5. Pawlak R, Lester SE, Babatunde T. The prevalence of cobalamin deficiency among vegetarians assessed by serum vitamin B12: a review of literature. Eur J Clin Nutr. 2014;68(5):541-8.
6. Allen LH. How common is vitamin B-12 deficiency? Am J Clin Nutr. 2009;89(2):693s-6s.
7. Borges-Vieira JG, Cardoso CKS. Efficacy of B-vitamins and vitamin D therapy in improving depressive and anxiety disorders: a systematic review of randomized controlled trials. Nutr Neurosci. 2023;26(3):187-207.
8. Chhabra JS, Juneja A, Etkin Y, Landis G, Gardener H, Garuthara M, et al. The effect of nutrition on stroke risk: A systematic review. Nutr Health. 2023;29(2):255-67.
9. Miao Y, Guo Y, Chen Y, Lin Y, Lu Y, Guo Q. The effect of B-vitamins on the prevention and treatment of cardiovascular diseases: a systematic review and meta-analysis. Nutr Rev. 2023.
10. Chang B, Wang Z, Xu T, Chen J, Zhang Y, Huang Y, et al. Effectiveness of vitamin-B supplements on cognition in older adults: A meta-analysis. Geriatr Nurs. 2023;51:143-9.
11. Heilfort L, Kutschan S, Dörfler J, Freuding M, Büntzel J, Münstedt K, et al. A Systematic Review of the Benefit of B-Vitamins as a Complementary Treatment in Cancer Patients. Nutr Cancer. 2023;75(1):33-47.
12. Kang YK, Lee SS, Yoon DH, Lee SY, Chun YJ, Kim MS, et al. Pyridoxine is not effective to prevent hand-foot syndrome associated with capecitabine therapy: results of a randomized, double-blind, placebo-controlled study. J Clin Oncol. 2010;28(24):3824-9.
13. von Gruenigen V, Frasure H, Fusco N, DeBernardo R, Eldermire E, Eaton S, et al. A double-blind, randomized trial of pyridoxine versus placebo for the prevention of pegylated liposomal doxorubicin-related hand-foot syndrome in gynecologic oncology patients. Cancer. 2010;116(20):4735-43.
14. Braik T, Yim B, Evans AT, Kassem M, Mullane M, Lad T, et al. Randomized trial of vitamin B6 for preventing hand-foot syndrome from capecitabine chemotherapy. J Community Support Oncol. 2014;12(2):65-70.
15. Zhou Y, Peng L, Li Y, Chen L. Prophylactic pyridoxine was not able to reduce the incidence of capecitabine-induced hand-foot syndrome: A meta-analysis. Biomed Rep. 2013;1(6):873-8.
16. Yap YS, Kwok LL, Syn N, Chay WY, Chia JWK, Tham CK, et al. Predictors of Hand-Foot Syndrome and Pyridoxine for Prevention of Capecitabine-Induced Hand-Foot Syndrome: A Randomized Clinical Trial. JAMA Oncol. 2017;3(11):1538-45.
17. Toyama T, Yoshimura A, Hayashi T, Kobayashi N, Saito K, Tsuneizumi M, et al. A randomized phase II study evaluating pyridoxine for the prevention of hand-foot syndrome associated with capecitabine therapy for advanced or metastatic breast cancer. Breast Cancer. 2018;25(6):729-35.
18. Chen M, Zhang L, Wang Q, Shen J. Pyridoxine for prevention of hand-foot syndrome caused by chemotherapy: a systematic review. PLoS One. 2013;8(8):e72245.
19. Corrie PG, Bulusu R, Wilson CB, Armstrong G, Bond S, Hardy R, et al. A randomised study evaluating the use of pyridoxine to avoid capecitabine dose modifications. Br J Cancer. 2012;107(4):585-7.
20. Van de Roovaart HJ, Stevens MM, Goodridge AE, Baden KR, Sibbitt BG, Delaney E, et al. Safety and efficacy of vitamin B in cancer treatments: A systematic review. J Oncol Pharm Pract. 2023:10781552231178686.
21. Campbell A, Heydarian R, Ochoa C, Dwivedi AK, Nahleh ZA. Single arm phase II study of oral vitamin B12 for the treatment of musculoskeletal symptoms associated with aromatase inhibitors in women with early stage breast cancer. Breast J. 2018;24(3):260-8.
22. Lai J, Guo M, Wang D, Liu K, Hu D, Li J. Association Between Vitamin B6 and the Risk of Colorectal Cancer: A Meta-analysis of Observational Studies. Nutr Cancer. 2023;75(5):1281-94.
23. Larsson SC, Orsini N, Wolk A. Vitamin B6 and risk of colorectal cancer: a meta-analysis of prospective studies. Jama. 2010;303(11):1077-83.
24. Peng YF, Han MM, Huang R, Dong BB, Li L. Vitamin B6 Intake and Pancreatic Carcinoma Risk: A Meta-Analysis. Nutr Cancer. 2019;71(7):1061-6.
25. Li C, He J, Fu H, Chang H. Association between Vitamin B(6) and Risk of Gastric Cancer: A Systematic Review and Meta-Analysis of Epidemiological Studies. Nutr Cancer. 2023:1-9.
26. Arthur RS, Kirsh VA, Rohan TE. Dietary B-Vitamin Intake and Risk of Breast, Endometrial, Ovarian and Colorectal Cancer among Canadians. Nutr Cancer. 2019;71(7):1067-77.
27. Kulkantrakorn K. Pyridoxine-induced sensory ataxic neuronopathy and neuropathy: revisited. Neurol Sci. 2014;35(11):1827-30.
28. Masino SA, Kahle JS. Vitamin B6 therapy during childbearing years: cause for caution? Nutr Neurosci. 2002;5(4):241-2.
29. Rampersaud GC, Kauwell GP, Bailey LB. Folate: a key to optimizing health and reducing disease risk in the elderly. J Am Coll Nutr. 2003;22(1):1-8.