Wanneer je de diagnose kanker krijgt, heb je recht op duidelijke, volledige en eerlijke informatie over je ziekte en de mogelijke behandelingen, inclusief hun voordelen en risico’s. Dit is een van de fundamentele rechten die sinds 2002 zijn vastgelegd in de Belgische wet op de patiëntenrechten. Maar kanker en je rechten gaan verder dan alleen de medische fase.
Ook na je behandeling blijven bepaalde rechten van kracht. Sinds 2015 bestaat in België het zogenaamde “recht om vergeten te worden”. Dit betekent dat ex-kankerpatiënten onder bepaalde voorwaarden geen melding meer hoeven te maken van hun vroegere ziekte bij het afsluiten van bepaalde verzekeringen, zoals een schuldsaldoverzekering. Dit recht helpt om discriminatie te vermijden en biedt meer gelijke kansen.
Waar heb je precies recht op als (ex-)kankerpatiënt? Hoe kun je je rechten doen gelden in de praktijk? En bij wie kan je terecht voor hulp of advies? We zetten de belangrijkste informatie voor je op een rij, zodat je goed geïnformeerd en sterker in je schoenen staat.
Op 22 augustus 2002 werd in België de patiëntenrechtenwet goedgekeurd. Die verzekert een kwaliteitsvolle en beter toegankelijke gezondheidzorg met meerdere rechten voor elke patiënt. Zo weet jij wat je mag verwachten als patiënt van je zorgverleners. En omgekeerd: je zorgverleners weten wat patiënten van hen verwachten.
In principe oefen je altijd zelf je rechten uit. Wel kan je zelf een vertrouwenspersoon uitkiezen. Die kan je bijstaan, bijvoorbeeld als je de diagnose te horen krijgt. Vertrouwenspersonen kunnen echter geen beslissingen in jouw plaats nemen. Een vertrouwenspersoon aanduiden is heel eenvoudig, bijvoorbeeld met het voorbeelddocument uit de brochure Ken je rechten als patiënt.
Een vertrouwenspersoon verschilt van een vertegenwoordiger. Die kan wel in jouw plaats beslissen als je dat nog niet kan of als je dat niet meer kan. Bovendien kan je je vertegenwoordiger niet zelf uitkiezen.
Meer weten? Informeer je via de website van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu over mogelijke vertegenwoordigers.
Wil je een second opinion? Wil je een bepaalde behandeling stopzetten? Wil je een pijnbehandeling opstarten? Kortom: wil je een van je rechten als patiënt uitoefenen? Gebruik dan deze tips om in gesprek te gaan over je rechten met je zorgverlener.
Wordt er niet ingegaan op je verzoek? Dan kan je aanspraak maken op het laatste patiëntenrecht: ‘het recht om klacht neer te leggen’. Dat kan bij:
Ben je niet tevreden over de oplossingen van de ombudsdienst(en)? In dat geval informeert de ombudspersoon je over de verdere stappen die je kan ondernemen.
Als je het slachtoffer werd van een medisch ongeval, dan druist dat regelrecht in tegen de kwaliteitsvolle gezondheidszorg waarop je recht hebt. Bij het Fonds voor de Medische Ongevallen kan je advies inwinnen over de eventuele aansprakelijkheid van de zorgverlener in kwestie en over de ernst van de schade:
Als je als (ex-)kankerpatiënt een schuldsaldoverzekering of verzekering gewaarborgd inkomen wil afsluiten, dan ben je verplicht je medische voorgeschiedenis aan de privéverzekeraar te melden. Die zijn er niet altijd happig op om je een verzekering aan te bieden of ze bieden de verzekering aan tegen een te hoge bijpremie.
Na een wettelijk bepaalde periode die volgt op een succesvolle kankerbehandeling, heb je het recht ‘om vergeten te worden’. Dat betekent dat de verzekeraar dan geen rekening mag houden met je diagnose van kanker. Je kan dus niet worden geweigerd en de verzekeraar kan alleen een bijpremie van je eisen binnen (wettelijk) bepaalde grenzen.
Is het recht ‘om vergeten te worden’ nog niet op jouw situatie van toepassing? Moet je daardoor een te hoge bijpremie betalen of word je geweigerd?
Professionele medewerkers beantwoorden je vragen