Borstkanker ontstaat wanneer abnormale cellen zich ongecontroleerd vermenigvuldigen en een tumor vormen.
Als kankercellen uit de primaire tumor ontsnappen en gaan woekeren in andere organen, spreekt men van uitzaaiingen of metastases. Ze bestaan uit kankercellen die van de borsttumor afkomstig zijn en moeten daarom worden behandeld als borstkanker.
Mannelijke borsten bestaan voornamelijk uit melkkanalen en beperkt klierweefsel, zoals de borsten van vrouwen voor de puberteit. Dus kunnen ook mannen borstkanker krijgen, al is de aandoening bij hen zeldzaam. Een vrouw heeft 1 kans op 9 om voor haar 75ste borstkanker te krijgen. Bij mannen is die kans 1 op 1.000. Per jaar wordt in België bij ongeveer 100 mannen borstkanker vastgesteld. Mannen krijgen de diagnose gemiddeld iets later dan vrouwen, meer bepaald tussen 70 en 74 jaar.
Leeftijd, hormonale en persoonlijke voorgeschiedenis, levensstijl en genetische aanleg vormen de belangrijkste risicofactoren voor borstkanker bij vrouwen.
Een gezonde leefstijl vergroot de kans op een lang en gezond leven. Maar de absolute garantie dat je nooit kanker krijgt, bestaat niet.
Voorzorgsmaatregelen om het risico op borstkanker te beperken:
Wat het gebruik van de anticonceptiepil en eventueel hormoonpillen tegen overgangsklachten betreft, bespreek je best met je huisarts de voordelen en mogelijke risico’s ervan.
Bij vrouwen met borstkanker komen volgende symptomen het meest voor:
Welke afwijking je ook vaststelt, aarzel niet om je huisarts te raadplegen.
Borstkanker kan ook bij mannen voorkomen, waarbij specifieke symptomen optreden.
Voornoemde symptomen zijn niet altijd typisch voor borstkanker, maar als je merkt dat je een van deze afwijkingen vertoont, is het aanbevolen een afspraak met je huisarts te maken.
Screening is niet bedoeld om borstkanker te voorkomen, maar kan geruime tijd vóór de eerste symptomen optreden, een diagnose opleveren. Hoe vroeger borstkanker wordt ontdekt, hoe groter de kans is op een succesvolle behandeling.
In België wordt door de overheid om de twee jaar een screeningsmammografie of mammotest georganiseerd voor alle vrouwen van 50 tot 69 jaar, behalve voor vrouwen bij wie al borstkanker is vastgesteld.
Een gespecialiseerd multidisciplinair medisch team bepaalt voor elke patiënt welke de best mogelijke behandeling is. De keuze hiervan hangt af van het kankertype, het stadium waarin de ziekte zich bevindt, maar ook van de algemene gezondheidstoestand van de patiënt en, voor zover mogelijk, van zijn of haar voorkeur. Er zijn verschillende kankerbehandelingen die afzonderlijk of in combinatie kunnen worden toegepast.
Bij borstkanker kiezen artsen verschillende behandelingen, afhankelijk van het stadium van de kanker en de kenmerken van de kankercellen, zoals receptoren en genetische eigenschappen:
In bepaalde gevallen kan ook immuuntherapie worden overwogen.
De volgorde waarin meerdere behandelwijzen worden toegepast, is afhankelijk van het type en het stadium waarin de kanker zich bevindt. Hierbij wordt ook rekening gehouden met de algemene gezondheidstoestand van de patiënt en zijn of haar eventuele voorkeuren. Het zorgtraject wordt daarom geval per geval bepaald. Wanneer het zorgteam je een individueel zorgtraject voorstelt, aarzel dan niet om vragen te stellen over de reden en het verloop van de geplande behandelingen.
Enkele maanden na een borstamputatie en het beëindigen van chemotherapie of radiotherapie kan een borstreconstructie worden uitgevoerd. Maar soms is het ook mogelijk om de borst gelijktijdig met de amputatie te reconstrueren. Er bestaan verschillende reconstructietechnieken, met of zonder de implantatie van een inwendige prothese. Overweeg je een borstreconstructie, bespreek dan met het zorgteam zowel het ideale moment van de ingreep als het type reconstructie dat in jouw geval het meest geschikt is.
België telt ongeveer 65 borstklinieken, die zijn gespecialiseerd in de behandeling van borstkanker. Je kunt er terecht voor zowel diagnostische tests als de behandeling van de kanker. In deze ziekenhuizen kun je een beroep doen op een team van professionals die experts zijn op het vlak van borstkanker, meer bepaald inzake chirurgie, oncologie, medische beeldvorming, laboratoriumanalyse, radiotherapie, psychologische ondersteuning, kinesitherapie en verpleegkundige zorgen.
Lijst van borstklinieken in België
Chirurgie kan bijwerkingen veroorzaken.
De meest voorkomende bijwerkingen aan de kant van de borst waaraan een chirurgische ingreep werd verricht:
De dissectie of het verwijderen van de lymfeklieren in de oksel kan lymfoedeem veroorzaken, waarbij door de opstapeling van lymfevocht in de weefsels een zwelling van de arm en hand kan ontstaan. In dit geval is lymfedrainage door een gespecialiseerde fysiotherapeut aangewezen.
Ook radiotherapie kan bijwerkingen met zich meebrengen.
De meest voorkomende neveneffecten in het gebied dat bij de borstkankerpatiënt werd bestraald:
Chemotherapie kan eveneens bijwerkingen tot gevolg hebben.
Bijwerkingen zijn ook mogelijk bij hormoontherapie.
In het geval van borstkanker kan hormoontherapie neveneffecten hebben die lijken op symptomen van de menopauze, onder andere opvliegers, zweten, plotse stemmingswisselingen, slapeloosheid.
Doelgerichte therapieën hebben soms bijwerkingen tot gevolg. In het algemeen veroorzaken doelgerichte therapieën minder neveneffecten dan chemotherapie omdat ze hun doelcellen selectiever aanpakken.
Ten slotte zijn er evengoed bijwerkingen mogelijk wanneer immuuntherapie wordt toegepast.
Na de behandeling is het van belang dat je gezondheidstoestand wordt opgevolgd. Je krijgt een persoonlijk schema van consultaties en aanvullende onderzoeken (bloedonderzoek, beeldvorming…). Die gebeuren in het begin op regelmatige basis, maar vervolgens geleidelijk minder frequent. Als er tussen twee controles nieuwe aandoeningen of symptomen optreden, is het aangeraden zo snel mogelijk je arts op de hoogte te brengen.
Remissie betekent een vermindering of volledige verdwijning van tekens die wijzen op de aanwezigheid van kanker. Als alle symptomen zijn verdwenen, is er sprake van volledige remissie. Dat betekent niet noodzakelijk dat de aandoening volledig en permanent voorbij is. Mogelijk hebben sommige kankercellen het overleefd en zijn ze te klein om te worden gedetecteerd. Maar ze kunnen wel het begin zijn van een toekomstige herval. Pas als er nog een extra periode is overbrugd, waarbij medische onderzoeken geen enkele afwijking of kankercel meer kunnen detecteren, is er sprake van genezing. De duur van deze periode hangt af van het kankertype.
Gemiddeld duurt het vijf jaar voor een kankerpatiënt die geen behandeling meer nodig heeft, genezen wordt verklaard. Maar voor sommige kankertypes kan dat al vroeger gebeuren, terwijl er in zeldzame gevallen na vijf jaar toch nog herval mogelijk is. De algemene regel is dat hoe langer een remissie duurt, hoe groter de kans wordt op blijvende genezing.
Borstkanker is de 2e meest voorkomende kanker in België .
In 2021, zijn 2069 personen overleden ten gevolge van deze kanker in België.
Deze cijfers zijn gemiddelden. De individuele prognose hangt af van het stadium waarin de ziekte zich bevindt bij diagnose.