Radiografie is een klassieke medische beeldvormingstechniek, waarbij met behulp van röntgenstralen of x-stralen een inwendige foto wordt gemaakt. Dat gebeurt onder andere bij mammografie. Voor meer gedetailleerde beelden kan een CT-scan of een MRI nodig zijn.
Een CT-scan (Computer Tomografie) is een onderzoekstechniek die net zoals radiografie gebruik maakt van röntgenstraling. Elk lichaamsdeel kan met een CT-scan gedetailleerd in kaart gebracht worden.
De CT-scanner ziet eruit als een smalle tunnel. Als je daarin ligt, worden via röntgenstralen bepaalde signalen in het lichaam opgewekt. Een antenne vangt die op en vervolgens zet de computer de signalen om in 3D-beelden. Deze beelden tonen een dwarsopname van het lichaam of de onderzochte lichaamsdelen.
Om de inwendige structuren beter zichtbaar te maken dient men voor of tijdens het onderzoek een contrastvloeistof toe. In dat geval spreken we van een CT-angiografie.
Echografie is een onderzoekstechniek waarbij men ultrasone (niet-hoorbare) geluidsgolven gebruikt om anatomische structuren in beeld te brengen. De geluidsgolven worden door een sonde uitgestuurd in het lichaam en door verschillende lichaamsweefsels gereflecteerd. Nadat de sonde de gereflecteerde geluidsgolven heeft opgevangen, zet de computer ze om in zwart-wit beelden die op een scherm kunnen worden bekeken.
Dit eenvoudige en pijnloze onderzoek maakt geen gebruik van röntgenstralen en is dus onschadelijk.
Bij kankerpatiënten toont echografie of er uitzaaiingen in de lever, nieren of lymfeklieren zijn.
MRI (Magnetic Resonance Imaging) maakt geen gebruik van röntgenstraling, maar van sterke magneetvelden en radiogolven om organen en andere lichaamsweefsels gedetailleerd in kaart te brengen.
Terwijl je in een tunnel ligt, wekt het MRI-toestel via sterke magneetvelden en radiogolven bepaalde signalen in het lichaam op. Met behulp van een antenne vangt de computer deze signalen op. Ze worden vervolgens verwerkt tot een afbeelding, die een doorsnede van het gescande lichaamsdeel of orgaan toont.
Voor of tijdens het onderzoek kan er een contrastvloeistof toegediend worden om de inwendige structuren beter zichtbaar te maken. In dat geval spreken we van een MR-angiografie.
Een MRI-onderzoek kan enkele tientallen minuten duren en soms onaangenaam zijn voor de patiënt, die roerloos op zijn rug in de tunnel moet liggen, terwijl voortdurend harde geluiden weerklinken.
Door het gebruik van sterke magneetvelden worden MRI-scans niet uitgevoerd bij mensen met een pacemaker of intern gehoorapparaat.
Een PET-scan (Positron Emissie Tomografie) spoort afwijkingen in het lichaam op met een kleine hoeveelheid licht radioactieve stof (isotoop). Hierdoor worden onder andere tumoren en uitzaaiingen zichtbaar. Dit onderzoek kan 1 à 2 uur duren.
Door de combinatie van een PET-scan en een CT-scan kunnen fusiebeelden worden gemaakt. Zo is het mogelijk om de afwijkingen die op de PET-scan werden gevonden, onmiddellijk en precies te lokaliseren in het lichaam dankzij de anatomische informatie van de CT-scan.
De isotoop wordt binnen enkele uren door het lichaam geëlimineerd en veroorzaakt geen bekende bijwerkingen op de lange termijn. Een PET-scan wordt niet uitgevoerd in het geval van zwangerschap of borstvoeding.
Bij een biopsie wordt een stukje verdacht weefsel chirurgisch verwijderd. Dit gebeurt onder plaatselijke of algemene verdoving.
Het monster wordt vervolgens naar het laboratorium gestuurd om te worden onderzocht. Zo kan een kankerdiagnose met zekerheid worden gesteld.
Door een bloedonderzoek krijgt de arts algemene informatie over de gezondheidstoestand van een patiënt, maar vrijwel geen gegevens over de aard van de tumor en de progressie ervan.
Wanneer een kankergezwel wordt vastgesteld, kan de arts een bloedtest voorschrijven om biomarkers te registreren. Een biomarker is een indicator van een bepaalde biologische toestand of conditie. Op die manier kan een lichamelijke functie, een aandoening of de werking van een geneesmiddel worden gemeten. Er zijn biomarkers voor een groot aantal kankertypes bekend.
In bepaalde gevallen zal de arts de biomarkers regelmatig controleren om de effectiviteit van de behandeling te beoordelen. Deze controles zullen na de behandeling worden voortgezet, zodat tekenen van een mogelijke herval kunnen worden gedetecteerd.
