Kanker en je rechten

In principe oefen je altijd zelf je rechten uit. Wel kan je zelf een vertrouwenspersoon uitkiezen. Die kan je bijstaan, bijvoorbeeld als je de diagnose te horen krijgt. Vertrouwenspersonen kunnen echter geen beslissingen in jouw plaats nemen. Een vertrouwenspersoon aanduiden is heel eenvoudig, bijvoorbeeld met het voorbeelddocument uit de brochure Ken je rechten als patiënt.

Een vertrouwenspersoon verschilt van een vertegenwoordiger. Die kan wel in jouw plaats beslissen als je dat nog niet kan of als je dat niet meer kan. Bovendien kan je je vertegenwoordiger niet zelf uitkiezen.

• • Ben je jonger dan 18 jaar? In dat geval worden je rechten normaal waargenomen door je ouders of je voogd. Oordeelt een zorgverlener dat je in staat bent om zelf te oordelen over je gezondheid, ook al ben je nog niet volwassen? Dan mag je toch zelf je rechten uitoefenen.
  • Ben je volwassen, maar wilsonbekwaam? In dat geval kan je niet zelf opkomen voor je rechten. Dat kan een vertegenwoordiger zijn die je hebt aangeduid nog vóór je wilsonbekwaam werd. Gebruik daarvoor bijvoorbeeld de brochure Ken je rechten als patiënt. Heb je zelf niemand aangeduid, dan bepaalt een rechter of de wet wie je bewindvoerder of vertegenwoordiger wordt.

Meer weten? Informeer je via de website van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu over mogelijke vertegenwoordigers.

Wil je een second opinion? Wil je een bepaalde behandeling stopzetten? Wil je een pijnbehandeling opstarten? Kortom: wil je een van je rechten als patiënt uitoefenen? Gebruik dan deze tips om in gesprek te gaan over je rechten met je zorgverlener.

• • Lees je in over je rechten als patiënt, over wat wel en niet kan. Als je precies weet wat je rechten zijn, kan je een zorgverlener daar makkelijker naar vragen of op aanspreken.
  • Bereid het gesprek met je zorgverlener zorgvuldig voor. Wat wil je bereiken met je vraag? Waarom is dat belangrijk voor jou?
  • Zoek iemand die met je mee kan gaan, bijvoorbeeld je vertrouwenspersoon.
  • Zet je vraag rustig, vriendelijk en niet-aanvallend uiteen. Geef aan waarom je vraag zo belangrijk voor je is. Je arts weet dat patiënten rechten hebben en zal je verzoek doorgaans serieus nemen.

Wordt er niet ingegaan op je verzoek? Dan kan je aanspraak maken op het laatste patiëntenrecht: ‘het recht om klacht neer te leggen’. Dat kan bij:

• • de ombudsdienst van je ziekenhuis.
  • de federale ombudsdienst ‘Rechten van de patiënt’, voor klachten

Ben je niet tevreden over de oplossingen van de ombudsdienst(en)? In dat geval informeert de ombudspersoon je over de verdere stappen die je kan ondernemen.

Als je het slachtoffer werd van een medisch ongeval, dan druist dat regelrecht in tegen de kwaliteitsvolle gezondheidszorg waarop je recht hebt. Bij het Fonds voor de Medische Ongevallen kan je advies inwinnen over de eventuele aansprakelijkheid van de zorgverlener in kwestie en over de ernst van de schade:

• • Het Fonds zal (de verzekeraar van) de zorgverlener vragen om de schade te vergoeden, op voorwaarde dat die aansprakelijk is.
  • Is de zorgverlener niet aansprakelijk? Dan kan het Fonds onder bepaalde voorwaarden je schade zelf vergoeden.

Als je als (ex-)kankerpatiënt een schuldsaldoverzekering of verzekering gewaarborgd inkomen wil afsluiten, dan ben je verplicht je medische voorgeschiedenis aan de privéverzekeraar te melden. Die zijn er niet altijd happig op om je een verzekering aan te bieden of ze bieden de verzekering aan tegen een te hoge bijpremie.

Na een wettelijk bepaalde periode die volgt op een succesvolle kankerbehandeling, heb je het recht ‘om vergeten te worden’. Dat betekent dat de verzekeraar dan geen rekening mag houden met je diagnose van kanker. Je kan dus niet worden geweigerd en de verzekeraar kan alleen een bijpremie van je eisen binnen (wettelijk) bepaalde grenzen.

De meest recente info over de wettelijke bepaalde periodes waarna je het recht hebt om vergeten te worden, vind je op de website van de FOD Economie.

Is het recht ‘om vergeten te worden’ nog niet op jouw situatie van toepassing? Moet je daardoor een te hoge bijpremie betalen of word je geweigerd?

• • Laat je verzekeraar weten dat je niet akkoord gaat. Die moet je dossier dan verplicht laten onderzoeken door zijn herverzekeraar.
  • Ga naar het Opvolgingsbureau voor de tarifering schuldsaldoverzekering die nagaat of de weigering en bijpremie medisch of verzekeringstechnisch verantwoord zijn.
  • Stap naar de Compensatiekas. Die komt financieel tussen als de bijpremie meer dan 125% van de basispremie bedraagt.
  • Neem contact op met Unia, de interfederale instelling die gelijkheid verdedigt en strijdt tegen discriminatie.

De meest recente info over het opeisen van je recht om vergeten te worden, vind je op de website van de FOD Economie.