De teelballen worden tijdens de zwangerschap gevormd in de buik van de foetus. Normaal gezien dalen ze voor de geboorte in in het scrotum. Om onbekende redenen is het mogelijk dat een teelbal of beide teelballen niet indaalt/indalen.
In dat geval spreekt men van cryptorchidisme. Vaak wordt deze achterstand in het eerste levensjaar op natuurlijke wijze ingehaald. Gebeurt dat niet, dan is een chirurgische ingreep nodig.
Onderzoek brengt aan het licht dat mannen die cryptorchidisme hebben gehad, een groter risico lopen om teelbalkanker te krijgen dan gemiddeld. Maar vermoedelijk is deze afwijking niet de oorzaak van de ziekte. In plaats daarvan zou erfelijke aanleg een rol kunnen spelen bij zowel het niet indalen van een teelbal (of beide teelballen) als het ontstaan van teelbalkanker.
Mannen die al teelbalkanker hebben gehad, hebben meer kans om de ziekte nogmaals te krijgen.
Testiculaire atrofie of testisatrofie duidt op de verschrompeling van de weefsels van een teelbal of beide teelballen. De afname van het volume gebeurt door, bijvoorbeeld, verminderde bloedtoevoer. De reden waarom teelbalkanker zich eerder ontwikkelt in een verschrompelde teelbal is niet bekend.
Mannen van wie de vader of een broer teelbalkanker heeft gehad, hebben een verhoogd risico om de kanker ook te krijgen.
In bepaalde studies vond men een verband tussen een hiv-infectie, in het bijzonder aids, en een grotere kans op teelbalkanker.
In verschillende onderzoeken wordt gesuggereerd dat cannabisgebruik een verhoogd risico op teelbalkanker in de hand kan werken. Er is evenwel verder onderzoek nodig om overtuigend bewijs te vinden voor dit verband.
