Leukemie <br>bij kinderen

Leukemie
bij kinderen

Wat is leukemie?

Leukemie is een vorm van bloedkanker die zich ontwikkelt in het beenmerg, waar bloedcellen worden aangemaakt. Uit stamcellen worden er witte bloedcellen, rode bloedcellen en bloedplaatjes geproduceerd. Bij een overproductie van onrijpe cellen (blasten) die zich niet ontwikkelen tot bloedcellen en zich ongecontroleerd vermenigvuldigen, is er sprake van leukemie. Deze cellen dringen het beenmerg binnen en kunnen uiteindelijk in de bloedbaan en de lymfevaten terechtkomen.

Naarmate de ziekte vordert, nemen de blasten (die dan leukemische cellen worden genoemd) de plaats in van rijpe bloedcellen. Dit kan leiden tot een tekort aan witte bloedcellen en/of rode bloedcellen en/of bloedplaatjes.

Risicofactoren

Doorgaans zijn de redenen waarom een kind leukemie krijgt, niet bekend. In zeldzame gevallen zijn de risicofactoren genetisch van aard. Onderzoek toont een verhoogd risico in de volgende gevallen aan:

  • Trisomie-21 of het syndroom van Down of downsyndroom
  • als bij eeneiige tweelingen één van de tweelingbroers of -zussen leukemie krijgt, heeft de andere tweelingbroer of -zus ongeveer 1 op 5 kans om de ziekte ook te krijgen
  • andere erfelijke aandoeningen zoals het syndroom van Bloom, bloedarmoede van Fanconi, ataxie telangiectasia, neurofibromatose type 1, het syndroom van Wiskott-Aldrich, het syndroom van Li-Fraumeni en het syndroom van Shwachman-Diamond

Andere risicofactoren houden verband met de blootstelling aan giftige stoffen in de baarmoeder of tijdens de kindertijd:

  • ioniserende straling (radiotherapie, nucleaire ongevallen)
  • benzeen, formaldehyde of spaanplaatgas, zware metalen
  • passief roken.

Preventiemaatregelen

De belangrijkste risicofactoren zijn erfelijk, waardoor het bijna onmogelijk is om leukemie bij kinderen te voorkomen. Dat neemt niet weg dat het van belang is om je kind vanaf de conceptie (en zelfs daarvoor) te beschermen tegen blootstelling aan de volgende toxische stoffen:

  • tabak
  • alcohol
  • benzeen
  • zware metalen
  • formaldehyde

Symptomen

Acute leukemie treedt plotseling op. De meest voorkomende symptomen zijn:

  • vermoeidheid
  • bleekheid
  • ademhalingsproblemen
  • palpitaties of hartkloppingen
  • een algemeen gevoel van malaise
  • frequente infecties (keelontsteking, bronchitis, tandvleesinfecties)
  • ecchymosen of kleinvlekkige bloedingen (blauwe plekken)
  • frequent of hevig voorkomen van een bloedneus
  • bloedend tandvlees
  • kleine, rode, platte vlekjes op de huid
  • gezwollen lymfeklieren
  • bot- of gewrichtspijn
  • bot- of gewrichtspijn, die zo erg is dat het kind begint te manken

Let wel, deze symptomen zijn niet specifiek voor leukemie. Ze kunnen ook wijzen op andere, vaak goedaardige, gezondheidsproblemen. Als je een of meer van deze symptomen bij je kind opmerkt, raadpleeg dan je arts of kinderarts.

Screening en diagnostiek

Meer weten over diagnostisch onderzoek naar leukemie:

Behandeling

Levenskwaliteit als prioriteit

Tijdens alle stadia van de behandeling en bij het streven naar een blijvend herstel staat de levenskwaliteit van de patiënt op de lange termijn voorop.

Dat geldt ook op de korte en middellange termijn zodra de ziekte chronisch wordt. In het stadium van de palliatieve zorg, wanneer de ziekte niet meer onder controle te krijgen is, heeft levenskwaliteit absolute prioriteit.

In al deze gevallen zet het medisch team al zijn knowhow in om de levenskwaliteit zo goed mogelijk te bewaken.

Meer informatie over palliatieve zorg en levenseinde.

Nevenwerkingen

Bijwerkingen van kankerbehandelingen

Het doel van elke behandeling is om kankercellen te vernietigen. Helaas kunnen hierbij ook gezonde cellen worden beschadigd en bijwerkingen worden veroorzaakt. Deze bijwerkingen kunnen sterk van elkaar verschillen, afhankelijk van de behandeling en de patiënt.

In elk geval is het aangeraden om je arts te vragen aan welke nevenwerkingen je je kan verwachten en waar je op moet letten.

Tijdens je behandeling is de oncologisch zorgcoördinator (OZC) je partner

De oncologisch zorgcoördinator is een verpleegkundige, gespecialiseerd in kanker, die zorgt voor de praktische uitvoering van de door het multidisciplinair team voorgeschreven behandeling en die de patiënt de hele duur van zijn of haar zorgtraject in het ziekenhuis begeleidt.

Tijdens je behandeling is de oncologisch zorgcoördinator je belangrijkste aanspreekpunt. Hij/zij maakt integraal deel uit van je zorgteam, woont al je consultaties bij en coördineert al je afspraken. Je zorgcoördinator is makkelijk bereikbaar, telefonisch of via e-mail, om je vragen te beantwoorden.

Na de behandeling

Follow-up na de behandeling

Na de behandeling is het van belang dat je gezondheidstoestand wordt opgevolgd. Je krijgt een persoonlijk schema van consultaties en aanvullende onderzoeken (bloedonderzoek, beeldvorming…). Die gebeuren in het begin op regelmatige basis, maar vervolgens geleidelijk minder frequent. Als er tussen twee controles nieuwe aandoeningen of symptomen optreden, is het aangeraden zo snel mogelijk je arts op de hoogte te brengen.

Genezing of remissie?

Remissie betekent een vermindering of volledige verdwijning van tekens die wijzen op de aanwezigheid van kanker. Als alle symptomen zijn verdwenen, is er sprake van volledige remissie. Dat betekent niet noodzakelijk dat de aandoening volledig en permanent voorbij is. Mogelijk hebben sommige kankercellen het overleefd en zijn ze te klein om te worden gedetecteerd. Maar ze kunnen wel het begin zijn van een toekomstige herval. Pas als er nog een extra periode is overbrugd, waarbij medische onderzoeken geen enkele afwijking of kankercel meer kunnen detecteren, is er sprake van genezing. De duur van deze periode hangt af van het kankertype.

Hoe lang moet je wachten op blijvende genezing?

Gemiddeld duurt het vijf jaar voor een kankerpatiënt die geen behandeling meer nodig heeft, genezen wordt verklaard. Maar voor sommige kankertypes kan dat al vroeger gebeuren, terwijl er in zeldzame gevallen na vijf jaar toch nog herval mogelijk is. De algemene regel is dat hoe langer een remissie duurt, hoe groter de kans wordt op blijvende genezing.