Leukemie is een vorm van bloedkanker die zich ontwikkelt in het beenmerg, waar bloedcellen worden aangemaakt. Uit stamcellen worden er witte bloedcellen, rode bloedcellen en bloedplaatjes geproduceerd. Bij een overproductie van onrijpe cellen (blasten) die zich niet ontwikkelen tot bloedcellen en zich ongecontroleerd vermenigvuldigen, is er sprake van leukemie. Deze cellen dringen het beenmerg binnen en kunnen uiteindelijk in de bloedbaan en de lymfevaten terechtkomen.
Naarmate de ziekte vordert, nemen de blasten (die dan leukemiecellen worden genoemd) de plaats in van rijpe bloedcellen. Dit kan leiden tot een tekort aan witte bloedcellen en/of rode bloedcellen en/of bloedplaatjes.
Hoewel de oorzaak van leukemie in de overgrote meerderheid van de gevallen niet bekend is, zijn er enkele risicofactoren geïdentificeerd.
Een gezonde leefstijl verhoogt de kans om lang en gezond te leven, maar biedt geen absolute garantie dat je nooit kanker zult krijgen.
De beste manier om jezelf te beschermen tegen leukemie en vele andere vormen van kanker is niet beginnen met roken, stoppen met roken en alle contact met tabak (roken, inhaleren, kauwen) vermijden.
Werknemers die worden blootgesteld aan chemische stoffen zoals benzeen en straling moeten de opgelegde aanbevelingen en beschermingsmaatregelen opvolgen. Vermits roken de schadelijke effecten verder verhoogt, moeten werknemers waar mogelijk contact met tabak (actief en passief roken) vermijden.
Bij acute leukemie verschijnen de symptomen snel bij een persoon die zich voordien doorgaans helemaal goed voelde. De ziekte kan zich beginnen te manifesteren door uiteenlopende afwijkingen.
De meest voorkomende symptomen:
Let wel, deze symptomen zijn niet specifiek voor leukemie. Ze kunnen een teken zijn van andere, vaak onschuldige, gezondheidsproblemen. Raadpleeg je arts als je een of meer van deze symptomen opmerkt.
Meer weten over diagnostisch onderzoek naar acute leukemie:
Tijdens alle stadia van de behandeling en bij het streven naar een blijvend herstel staat de levenskwaliteit van de patiënt op de lange termijn voorop.
Dat geldt ook op de korte en middellange termijn zodra de ziekte chronisch wordt. In het stadium van de palliatieve zorg, wanneer de ziekte niet meer onder controle te krijgen is, heeft levenskwaliteit absolute prioriteit.
In al deze gevallen zet het medisch team al zijn knowhow in om de levenskwaliteit zo goed mogelijk te bewaken.
Meer informatie over palliatieve zorg en levenseinde.
Het doel van elke behandeling is om kankercellen te vernietigen. Helaas kunnen hierbij ook gezonde cellen worden beschadigd en bijwerkingen worden veroorzaakt. Deze bijwerkingen kunnen sterk van elkaar verschillen, afhankelijk van de behandeling en de patiënt.
In elk geval is het aangeraden om je arts te vragen aan welke nevenwerkingen je je kan verwachten en waar je op moet letten.
Terwijl chemotherapie is gericht op het vernietigen van leukemiecellen, heeft deze behandeling ook een impact op gezonde bloedcellen. Ten gevolge van de medicatie die wordt toegediend, daalt het aantal bloedplaatjes en witte bloedcellen aanzienlijk. Hierdoor loopt de patiënt een ernstig risico op bloedingen en infecties. Daarom krijgen patiënten met acute myeloïde leukemie (AML) antibiotica. Tijdens de chemotherapie hebben ze ook transfusies van rode bloedcellen en bloedplaatjes nodig.
Om het risico op infectie te minimaliseren is bovendien vaak tijdelijke isolatie (afzondering) nodig. Deze periode van grote kwetsbaarheid duurt meestal twee tot vijf weken.
Chemotherapie kan ook invloed hebben op de vruchtbaarheid van een patiënt en zijn/haar vermogen om een kind te krijgen. Maak je je hierover zorgen, dan kun je best met je arts overleggen voor je met de behandeling begint.
De oncologisch zorgcoördinator is een verpleegkundige, gespecialiseerd in kanker, die zorgt voor de praktische uitvoering van de door het multidisciplinair team voorgeschreven behandeling en die de patiënt de hele duur van zijn of haar zorgtraject in het ziekenhuis begeleidt.
Tijdens je behandeling is de oncologisch zorgcoördinator je belangrijkste aanspreekpunt. Hij/zij maakt integraal deel uit van je zorgteam, woont al je consultaties bij en coördineert al je afspraken. Je zorgcoördinator is makkelijk bereikbaar, telefonisch of via e-mail, om je vragen te beantwoorden.
Follow-up na de behandeling
Na de behandeling is het van belang dat je gezondheidstoestand wordt opgevolgd. Je krijgt een persoonlijk schema van consultaties en aanvullende onderzoeken (bloedonderzoek, beeldvorming…). Die gebeuren in het begin op regelmatige basis, maar vervolgens geleidelijk minder frequent. Als er tussen twee controles nieuwe aandoeningen of symptomen optreden, is het aangeraden zo snel mogelijk je arts op de hoogte te brengen.
Genezing of remissie?
Remissie betekent een vermindering of volledige verdwijning van tekens die wijzen op de aanwezigheid van kanker. Als alle symptomen zijn verdwenen, is er sprake van volledige remissie. Dat betekent niet noodzakelijk dat de aandoening volledig en permanent voorbij is. Mogelijk hebben sommige kankercellen het overleefd en zijn ze te klein om te worden gedetecteerd. Maar ze kunnen wel het begin zijn van een toekomstige herval. Pas als er nog een extra periode is overbrugd, waarbij medische onderzoeken geen enkele afwijking of kankercel meer kunnen detecteren, is er sprake van genezing. De duur van deze periode hangt af van het kankertype.
Hoe lang moet je wachten op blijvende genezing?
Gemiddeld duurt het vijf jaar voor een kankerpatiënt die geen behandeling meer nodig heeft, genezen wordt verklaard. Maar voor sommige kankertypes kan dat al vroeger gebeuren, terwijl er in zeldzame gevallen na vijf jaar toch nog herval mogelijk is. De algemene regel is dat hoe langer een remissie duurt, hoe groter de kans wordt op blijvende genezing.
