Kunt u zichzelf even voorstellen?
Mijn naam is Jingjing Zhu. Ik werk momenteel als senior onderzoeker aan het de Duve Instituut (UC Louvain).
Kunt u uw onderzoek omschrijven voor een breed publiek?
Mijn onderzoek focust op het verbeteren van immunotherapie bij de behandeling van kanker. Bij zo’n immunotherapie gebruiken we het immuunsysteem van de patiënt zelf om kanker te bestrijden. Chemotherapie en radiotherapie kennen al een lange geschiedenis. Ze worden breed gebruikt om kanker te bestrijden en zijn nog steeds de eerstelijnsbehandeling. Met deze therapieën willen we de kanker doden met externe krachten. In sommige gevallen brengen ze echter ook schade toe aan het lichaam en voor sommige patiënten zijn deze klassieke therapieën niet (voldoende) doeltreffend. Immunotherapie gebruikt het eigen immuunsysteem en is daardoor erg specifiek. We proberen het immuunsysteem wakker te maken, zodat het kankercellen kan herkennen en doden. Er is al veel vooruitgang geboekt in het domein van immunotherapie en er zijn al heel wat succesverhalen. Bijvoorbeeld bij gevorderd melanoom: met chemotherapie en radiotherapie kenden we een overlevingspercentage van minder dan 15 %. Met immunotherapie konden we dat verhogen tot 50 %. Dat betekent dat de helft van deze kankerpatiënten de kanker voor een lange periode onder controle kan houden. Maar immunotherapie is nog niet voor alle kankertypes zo efficiënt, zoals bijvoorbeeld bij pancreaskanker. De resultaten zijn vaak al beter dan bij de traditionele behandeling, maar de meerderheid van de patiënten reageert nog niet goed op de behandeling. Daarom onderzoek ik waarom sommige patiënten niet goed reageren op de behandeling en hoe we dat kunnen verbeteren, zodat ook zij baat hebben bij immunotherapie. Ik spits me daarbij niet toe op één specifiek kankertype: we willen álle kankerpatiënten kunnen helpen met deze technologie. Het is mijn doel en mijn droom om een betere en een meer universele immunotherapie te ontwikkelen: een behandeling die werkt bij meer patiënten en bij meer types kanker.
Welke doorbraak hoopt u te realiseren met dit onderzoek? Wat betekent dat voor mensen met kanker?
Mijn onderzoek gebruikt een complex screeningsysteem waarbij we nieuwe therapeutische doelwitten willen identificeren. Dan kunnen we nieuwe geneesmiddelen maken om hen aan te vallen en zo komen tot een nieuwe manier om kanker te doden. Dat is het doel van mijn onderzoek.
Heeft uw onderzoek al resultaten voortgebracht? En indien ja, welke?
We hebben inderdaad een nieuw therapeutisch doelwit geïdentificeerd: een lid van de adrenergische receptorfamilie. We hebben aangetoond dat we een significant anti-tumoreffect kunnen teweegbrengen als we de activiteit van deze receptor moduleren. Dat lukt bij verschillende tumormodellen. We hebben al onderzoek gevoerd naar een behandeling bij pancreaskanker, melanoom, longkanker, borstkanker, darmkanker, myeloom, lymfoom en fibrosarcoom. Tijdens deze experimenten hebben we een mooi anti-tumoraal effect vastgesteld. We zitten nu in de opwindende fase om verder te gaan met de ontwikkeling van geneesmiddelen en klinisch onderzoek.
Hoe belangrijk is de steun van Stichting tegen Kanker voor u en uw onderzoek?
Die steun is heel belangrijk. Het brede publiek is zich er misschien niet altijd van bewust, maar geneesmiddelen ontdekken en ontwikkelen is een erg langzaam proces. Van zodra we tot een bevinding zijn gekomen, moeten we die op verschillende manieren toesten en testen voor we echt zeker kunnen zijn. We moeten ook begrijpen hoe de geneesmiddelen werken voor we ook echt kunnen voorspellen hoe ze bij mensen zullen werken. Dat is ontzettend belangrijk, maar vraagt ook veel tijd. Het duurt meerdere jaren. De steun van Stichting tegen Kanker geeft me de kans om me echt op mijn onderzoek te focussen, zodat het gestaag vooruit kan gaan. Ik moet me immers geen zorgen maken om financiering, enkel om het onderzoek zelf.
Maakt dit soort financiering dan een groot verschil?
Absoluut. In de eerste plaats omdat Stichting tegen Kanker financiële steun geeft tijdens een periode van vier jaar: vier jaar lang kan ik me dus helemaal toewijden aan het onderzoek en moet ik niet op zoek naar andere bronnen van inkomsten. Ik kan er ook gerust in zijn dat ik mijn onderzoek niet vroegtijdig moet stoppen. In de tweede plaats herinnert de steun van Stichting tegen Kanker mij eraan dat onderzoekers altijd contact moeten houden met patiënten. We zijn er ons van bewust dat elke cent van de steun afkomstig is van giften. Dat is een belangrijke motivatie om altijd aan de patiënten te denken.
Hoe zou u mensen overtuigen om het kankeronderzoek te steunen?
Onze wereld gaat razendsnel vooruit. We komen tot doorbraken die voor altijd veranderen hoe we over kanker denken. Er zijn heel wat uitdagingen, maar we hebben nog nooit zo dicht bij levensveranderende antwoorden gestaan. We hebben zoveel technologie voorhanden om de volgende doorbraak te verwezenlijken, net zoals immunotherapie tien jaar geleden een belangrijke doorbraak was. Ons dagelijks onderzoek is dan misschien traag, maar elke dag brengt ons wel dichter bij de droom dat kankerpatiënten in de toekomst meer kansen hebben. Die vooruitgang kunnen wetenschappers niet alleen boeken. Wij werken misschien wel in een laboratorium, maar we hebben veel steun nodig. De samenleving als geheel moet meewerken aan de vooruitgang, iedereen kan eraan bijdragen. Daarom zijn we zo dankbaar voor alle kankerpatiënten die ons kankerbiopsieën geven om onderzoek op te doen. En we zijn dankbaar voor alle financiële steun aan het wetenschappelijk onderzoek. Steun van bijvoorbeeld de overheid of van instellingen zoals Stichting tegen Kanker, stelt ons in staat wetenschappelijke vragen te beantwoorden. Iedereen is betrokken in de vooruitgang. Jouw deelname eraan is een mijlpaal en hoeksteen voor de verdere behandeling van kanker.
Hoe lang bent u al actief in het kankeronderzoek?
Sinds mijn doctoraat ben ik actief in het kankeronderzoek. Die periode meegerekend, zal ik er nu al ongeveer 14 jaar mee bezig zijn.
Is er een specifieke reden waarom u voor kankeronderzoek hebt gekozen?
Er zijn heel veel redenen. Sowieso houd ik ervan om onderzoek te doen, omdat ik nieuwsgierig van aard ben. Een andere belangrijke reden die ik altijd in het achterhoofd houd, is het feit dat mijn grootmoeder overleed aan leverkanker toen ik 14 jaar oud was. Ik was bij haar tijdens haar laatste maanden. Ik voelde haar wanhoop en ik zag de pijn die ze had door de kanker en de behandelingen. Als tiener besefte ik daardoor dat kanker iedereen kan overkomen. Het kan plots erg dicht komen. En dan besef je hoe belangrijk het is om de behandeling en genezing van kanker te verbeteren, zodat iedereen betere overlevingskansen en een betere kwaliteit van leven krijgt.
