Vaccinatie

Vaccinatie

Laat je vaccineren

Kanker is geen besmettelijke ziekte, maar er zijn wel virussen die de ontwikkeling van kanker in de hand werken. De meest voorkomende zijn:

    • hepatitis B en C, die een risico vormen voor de ontwikkeling van leverkanker
    • Het humaan papillomavirus (HPV), verantwoordelijk voor 95% van de baarmoederhalskankers, maar ook andere kankers, bij mannen èn vrouwen

Het is daarom belangrijk dat kinderen, jongeren en volwassenen zich laten vaccineren.

Veel voordelen,
weinig ongemakken!

Geen enkele medische ingreep is zonder risico’s, dat klopt, maar vaccins bieden veel individuele én collectieve voordelen en veroorzaken zeer weinig ongemakken. Preventieve vaccins beschermen jezelf tegen specifieke ziekten en anderen omdat de overdracht van ziekten afneemt of voorkomen wordt.

Vaccins worden daarom ook aanbevolen door de overheid en gezondheidsprofessionals.

Waarom werken sommige virussen de ontwikkeling van kanker in de hand?

Als het immuunsysteem van het lichaam een virale infectie niet kan overwinnen, dan nestelt het virus zich chronisch in sommige cellen. Voor bepaalde virussen kan chronische besmetting en ontsteking op lange termijn leiden tot kanker.

Virale hepatitis en het risico op kanker

Virale hepatitis is een ontsteking van de lever als gevolg van een virusinfectie. Chronische hepatitis veroorzaakt door het hepatitis B-virus (VHB), hepatitis C-virus (VHC) en hepatitis D-virus (VHD) en is wereldwijd de hoofdoorzaak van primaire leverkanker – kanker die ontstaat in de lever. Hepatitis B wordt voornamelijk overgedragen door seksueel contact, bloed en lichaamssappen (speeksel, tranen, moedermelk). Hepatitis C wordt overgedragen via bloed. Hepatitis D verspreidt zich het vaakst wanneer mensen niet-gesteriliseerde naalden delen om drugs in te spuiten, maar kan ook via seksueel contact overgedragen worden.

Virale hepatitis kan op twee manieren evolueren:

    • Het virus wordt geëlimineerd door het verdedigingsmechanisme van het lichaam of een behandeling. Als je genezen bent, is er geen risico op lange termijn.
    • Het virus blijft in sommige levercellen zitten en de ziekte evolueert naar chronische hepatitis. Dat kan op lange termijn in fibrose of levercirrose overgaan, wat dan weer primaire leverkanker in de hand werkt – kanker die in de lever ontstaat.

Het humaan papillomavirus en het risico op kanker

Het humaan papillomavirus (of HPV) is wijdverspreid. Er zijn meer dan 200 soorten. De meeste vrouwen en mannen worden er een of meerdere keren in de loop van hun leven aan blootgesteld zonder het te weten. Het virus wordt vooral tijdens seksueel contact (zelfs zonder penetratie) overgedragen en is heel besmettelijk. Meestal zijn er geen symptomen en kan het virus dus lang in het lichaam aanwezig zijn voor het ontdekt wordt.

Een HPV-besmetting kan op twee manieren evolueren:

  • In 9 van de 10 gevallen wordt het virus spontaan geëlimineerd door het verdedigingsmechanisme van het lichaam. Er is dan geen risico op baarmoederhalskanker.
  • Sommige HPV’s kunnen zich in de baarmoederhalscellen nestelen en daar blijven zitten. Beetje bij beetje transformeren ze de gewone cellen in kankercellen. Dat gaat doorgaans heel traag (5 tot 20 jaar).

Meer dan 95% van de baarmoederhalskankers zijn het langetermijngevolg van een chronische besmetting met HPV. Deze virussen kunnen ook andere kankers veroorzaken, ook bij mannen (mondkanker, keelkanker, vaginakanker, peniskanker, anuskanker en vulvakanker).

Laat je vaccineren tegen hepatitis B

Het vaccin tegen hepatitis B biedt bescherming tegen de ziekte. Je krijgt twee of drie keer een injectie met het vaccin. Het vaccinatieschema kan je inkijken op de website van de FOD Volksgezondheid.

Wie kan zich laten vaccineren tegen hepatitis B?

Baby’s, mensen met bepaalde medische aandoeningen zoals, leveraandoeningen, mensen die reizen naar regio’s waar hepatitis B verspreid is en bepaalde beroepsgroepen, zoals arbeiders die met bloedproducten in aanraking komen, kunnen zich laten inenten tegen hepatitis B.

Gratis vaccinatieprogramma voor baby’s

Het vaccin is gratis voor baby’s tussen 2 en 15 maanden in het kader van het vaccinatieschema van de Fédération Wallonie-Bruxelles en het basisvaccinatieschema van het Vlaams Gewest. Spreek erover met je arts of tijdens een consultatie bij het Office de la Naissance et de l’Enfance (ONE) of Kind & Gezin.

Laat je vaccineren tegen het human papillomavirus

Het vaccin tegen humaan papillomavirus beschermt tegen de belangrijkste HPV-stammen, die verantwoordelijk zijn voor zo’n 70% van de baarmoederhalskankers. Een grote, maar onvolledige bescherming dus. Daarom is opsporing bij gevaccineerde vrouwen nog steeds aangewezen. Je krijgt 3 keer een injectie met het vaccin, verspreid over een periode van 6 maanden.

Wie kan zich laten vaccineren tegen HPV?

Het vaccin tegen HPV biedt de beste bescherming als je het krijgt voor je aan het virus bent blootgesteld, in het ideale geval voor de eerste seksuele betrekking. En dat geldt voor zowel meisjes als jongens, want het is een seksueel overdraagbaar virus.

De Hoge Gezondheidsraad raadt het vaccin aan:

    • als algemene preventie bij meisjes en jongens tussen 9 en 14 jaar
    • als inhaalvaccinatie voor jonge vrouwen en mannen tussen 15 en 26 jaar die nog geen algemeen preventief vaccin hebben gekregen
    • aan mensen met een verzwakt immuunsysteem, bijvoorbeeld na een transplantatie of een hiv-besmetting

Gratis vaccinatieprogramma voor tieners

De Fédération Wallonie-Bruxelles en het Vlaams Gewest stellen binnen hun vaccinatieschema’s gratis vaccins ter beschikking van meisjes en jongens van 13 tot 14 jaar (of oudere jongens en meisjes die in het eerste en tweede jaar secundair onderwijs zitten). Adolescenten vanaf geboortejaar 2006 die het vaccin niet gekregen hebben, krijgen het gratis tot en met de leeftijd van 18 jaar.

Spreek erover met je arts of de dienst medisch onderzoek van de school van je kind.

FAQ
Veelgestelde vragen

Hoe kan je je laten vaccineren tegen hepatitis B?  

Je huisarts kan het vaccin toedienen. Het vaccin is gratis voor baby’s tussen 2 en 15 maanden in het kader van het vaccinatieschema van de Fédération Wallonie-Bruxelles en het basisvaccinatieschema van het Vlaams Gewest. Bespreek dit met je arts of tijdens een consultatie bij het Office de la Naissance et de l’Enfance (ONE) of Kind & Gezin.  

Kan je je ook laten vaccineren tegen hepatitis C? 

Jammer genoeg niet. Er is nog geen preventief vaccin tegen hepatitis C. Er zijn wel antivirusmedicijnen die meer dan 95% van de mensen die besmet zijn met het hepatitis C-virus, genezen. 

Hoe kan je je laten vaccineren tegen HPV?  

Je huisarts kan het vaccin toedienen. De Fédération Wallonie-Bruxelles en het Vlaams Gewest stellen binnen hun vaccinatieschema’s gratis vaccins ter beschikking van meisjes en jongens van 13 tot 14 jaar (of oudere jongens en meisjes die in het eerste en tweede jaar secundair onderwijs zitten). Adolescenten vanaf geboortejaar 2006 die het vaccin niet gekregen hebben, krijgen het gratis tot en met de leeftijd van 18 jaar. Spreek erover met je arts of de dienst medisch onderzoek van de school van je kind. 

Moet je je laten vaccineren tegen HPV als je al seksueel contact hebt gehad?  

Ja. Het vaccin beschermt je nog steeds, ook als je al seksueel contact hebt gehad en al in contact bent gekomen met bepaalde types HPV. Maar een volledige vaccinatie vóór het eerste seksueel contact is nog efficiënter.  

Je bent gevaccineerd tegen HPV. Moet je nog op controle bij de gynaecoloog op baarmoederhalskanker? 

Ja, het is belangrijk om je regelmatig te laten nakijken. Het vaccin vermindert het risico op baarmoederhalskanker aanzienlijk, maar biedt geen volledige bescherming. Het vaccin beschermt ook niet tegen bepaalde zeldzame soorten HPV. Er lopen studies naar de bescherming van deze vaccins op lange termijn, maar die zullen er pas over tientallen jaren ook echt zijn. Op dit ogenblik wijst niets erop dat een herhalingsvaccinatie nodig zou zijn.