Het risico op darmkanker neemt toe met de leeftijd. Meer dan 7 van de 10 darmkankers treffen mensen van 65 jaar en ouder.
Alcoholgebruik, roken, overgewicht en consumptie van rood vlees en vooral bereide vleeswaren (gehakt en charcuterie) verhogen het risico op darmkanker. Dat geldt ook voor vaak en langdurig zitten.
De kans op darmkanker is dubbel zo groot als een naaste verwant (een van de ouders, broers, zussen) de aandoening heeft. Dat kan liggen aan genetische kwetsbaarheid die van een van de ouders is overgeërfd of aan omgevingsfactoren die familieleden met elkaar delen.
Twee erfelijke aandoeningen zijn voorspellers van darmkanker: het Lynch-syndroom of – minder vaak voorkomend – familiaire adenomateuze polyposis (FAP). Bij ongeveer 4% van alle darmkankerpatiënten wordt de ziekte veroorzaakt door het Lynch-syndroom. In dat geval wordt darmkanker bij hen vastgesteld op relatief jonge leeftijd, vaak voor hun 50ste. Niet-erfelijke vormen van darmkanker komen meestal op latere leeftijd voor. FAP is een erfelijke aandoening, waarbij honderden poliepen in de dikke darm voorkomen. Ze ontstaan vaak al op jonge leeftijd, vanaf het tiende levensjaar. Naarmate de patiënt ouder wordt en de poliepen in aantal toenemen, wordt het risico groter dat uit een van deze poliepen darmkanker ontstaat. Vrijwel alle FAP-patiënten krijgen uiteindelijk darmkanker. Ongeveer 1% van alle gevallen van darmkanker wordt veroorzaakt door FAP.
Verschillende genetische mutaties zijn verantwoordelijk voor beide erfelijke aandoeningen. Het risico om ze bij de geboorte door te geven aan het nageslacht is 50%. Familieleden van patiënten met het Lynch-syndroom of FAP wordt stellig aangeraden om een genetische screening te ondergaan. Personen die het gemuteerde gen dragen, worden van nabij gevolgd en krijgen een preventieve behandeling, vanaf de kindertijd in het geval van FAP.
Voor meer inlichtingen kun je terecht bij FAPA (Familial Adenomatous Polyposis Association), Leuvensesteenweg 479, 1030 Brussel
Tel: 02 743 45 94 – Fax: 02 734 92 50
• De aanwezigheid van goedaardige poliepen op het darmslijmvlies. De meeste darmkankers beginnen op een dergelijke poliep. Hoe groter de poliep, hoe meer kans dat die verandert in een kwaadaardige tumor. Poliepen komen vaker voor naarmate je ouder wordt en dat is ook zo voor darmkankers.
• Inflammatoire darmziektes. Dit zijn chronische ontstekingsaandoeningen in het spijsverteringsstelsel, zoals hemorragische rectocolitis en de ziekte van Crohn. Bij mensen die deze aandoeningen al lang hebben, komt darmkanker vaker en op jongere leeftijd dan gemiddeld voor.
• Al eens darmkanker hebben gehad. Een darmkankerpatiënt die genezen is, loopt het risico een tweede darmkanker te krijgen die geen verband houdt met de eerste.
